Fotowoltaika w Polsce - dynamiczny rozwój

W ostatnich latach obserwujemy bezprecedensowy rozwój energii słonecznej w Polsce. Jeszcze dekadę temu fotowoltaika stanowiła marginalny udział w krajowym miksie energetycznym, a dziś jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów odnawialnych źródeł energii.

Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE), na koniec 2022 roku moc zainstalowana w fotowoltaice przekroczyła 12 GW, co oznacza wzrost o ponad 800% w ciągu zaledwie trzech lat. Ten imponujący wynik plasuje Polskę w europejskiej czołówce pod względem dynamiki przyrostu nowych mocy.

Co napędza boom fotowoltaiczny?

Za tak dynamicznym rozwojem fotowoltaiki w Polsce stoi kilka kluczowych czynników:

1. Programy dotacji i wsparcia

Programy takie jak "Mój Prąd", oferujący do 7000 zł dofinansowania do instalacji fotowoltaicznych dla gospodarstw domowych, znacząco obniżyły próg wejścia dla indywidualnych inwestorów. Także ulga termomodernizacyjna, umożliwiająca odliczenie od podatku kosztów instalacji, przyczyniła się do zwiększenia zainteresowania tą technologią.

2. Rosnące ceny energii

Systematyczny wzrost cen energii elektrycznej sprawił, że inwestycja w fotowoltaikę stała się ekonomicznie uzasadniona nawet bez dotacji. Produkcja własnego prądu pozwala na realne oszczędności i uniezależnienie się od wahań cen na rynku energii.

3. Spadek kosztów technologii

Globalny spadek cen paneli fotowoltaicznych i komponentów sprawił, że instalacja o mocy 5-10 kWp dla domu jednorodzinnego stała się dostępna dla przeciętnej polskiej rodziny. W ostatniej dekadzie koszt technologii fotowoltaicznej spadł o ponad 70%.

4. Rosnąca świadomość ekologiczna

Coraz więcej Polaków zdaje sobie sprawę z konsekwencji zmian klimatycznych i chce aktywnie przyczyniać się do redukcji emisji CO2. Inwestycja w fotowoltaikę pozwala przeciętnemu gospodarstwu domowemu zmniejszyć swój ślad węglowy o kilka ton CO2 rocznie.

System rozliczeń prosumentów - kluczowe zmiany

Warto podkreślić zmianę systemu rozliczeń dla prosumentów, która nastąpiła w 2022 roku. System opustów, obowiązujący do 31 marca 2022 roku, został zastąpiony systemem net-billingu dla nowych prosumentów. Co to oznacza w praktyce?

System opustów (do 31.03.2022)

W systemie opustów prosument mógł wprowadzić do sieci nadwyżkę energii i odebrać do 80% (instalacje o mocy 10-50 kW) lub 70% (instalacje o mocy do 10 kW) tej energii za darmo w ciągu roku. System działał na zasadzie wirtualnego magazynu energii.

Net-billing (od 01.04.2022)

W systemie net-billingu prosument sprzedaje nadwyżki energii wprowadzone do sieci po cenie rynkowej, a kupuje potrzebną energię również po cenie rynkowej. Wartość energii wprowadzonej do sieci jest zapisywana na tzw. koncie prosumenckim i może być wykorzystana do pokrycia kosztów zakupu energii w ciągu 12 miesięcy.

Ta zmiana stanowi istotne wyzwanie dla rynku fotowoltaicznego, gdyż zmienia ekonomikę inwestycji. W nowym systemie większe znaczenie ma maksymalizacja autokonsumpcji, czyli wykorzystanie wyprodukowanej energii na własne potrzeby, bez wprowadzania jej do sieci.

Wyzwania dla rozwoju fotowoltaiki w Polsce

Mimo imponującego wzrostu, sektor fotowoltaiczny w Polsce stoi przed istotnymi wyzwaniami:

1. Stabilność regulacyjna

Częste zmiany w przepisach i systemach wsparcia powodują niepewność wśród potencjalnych inwestorów. Stabilne, długoterminowe ramy prawne są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju branży.

2. Modernizacja sieci energetycznej

Polski system energetyczny, projektowany dla scentralizowanej produkcji energii, ma ograniczoną zdolność do absorpcji energii z rozproszonych źródeł. W niektórych regionach Polski operatorzy sieci odmawiają już wydawania warunków przyłączenia nowych instalacji fotowoltaicznych z powodu przeciążenia sieci.

3. Magazynowanie energii

Rozwiązanie problemu niestabilności produkcji energii słonecznej (zależnej od pory dnia i warunków atmosferycznych) będzie wymagać rozwoju technologii magazynowania energii. Obecnie domowe magazyny energii są wciąż relatywnie drogie, ale ich ceny systematycznie spadają.

4. Rozwój społeczności energetycznych

Wyzwaniem, ale i szansą, jest rozwój spółdzielni energetycznych i klastrów energii, które mogą zoptymalizować wykorzystanie lokalnie produkowanej energii odnawialnej.

Perspektywy na przyszłość

Mimo wspomnianych wyzwań, perspektywy dla fotowoltaiki w Polsce pozostają optymistyczne:

Prognozy wzrostu

Według prognoz Instytutu Energetyki Odnawialnej, do 2025 roku moc zainstalowana w fotowoltaice w Polsce może wzrosnąć do około 20 GW. Wzrost będzie napędzany głównie przez duże instalacje komercyjne i elektrownie słoneczne, ale także przez sektor prosumencki.

Integracja z magazynami energii

Spodziewany jest wzrost popularności domowych magazynów energii, które pozwolą na zwiększenie autokonsumpcji i zoptymalizowanie korzyści ekonomicznych w systemie net-billingu.

Rozwój agrofotowoltaiki

Interesującym trendem jest rozwój agrofotowoltaiki, czyli połączenia produkcji rolnej z produkcją energii słonecznej na tych samych gruntach. Ta technologia pozwala na efektywne wykorzystanie przestrzeni i może być szczególnie atrakcyjna dla rolników.

Fotowoltaika BIPV

Rozwój technologii fotowoltaicznych zintegrowanych z budynkami (BIPV - Building Integrated Photovoltaics) pozwoli na estetyczne i funkcjonalne włączenie paneli słonecznych w elewacje, dachy czy nawet okna budynków.

Podsumowanie

Energia słoneczna w Polsce przeszła drogę od niszowej technologii do jednego z filarów transformacji energetycznej. Wyzwania regulacyjne, techniczne i infrastrukturalne nie powinny zatrzymać tego trendu, choć mogą wpłynąć na jego tempo.

Dla indywidualnych inwestorów fotowoltaika pozostaje atrakcyjną opcją, szczególnie w połączeniu z innymi technologiami, takimi jak pompy ciepła czy magazyny energii, które razem tworzą kompleksowy system zarządzania energią w domu.

W IrizzFlack wierzymy, że przyszłość należy do zdecentralizowanych, odnawialnych źródeł energii, a fotowoltaika będzie odgrywać w tym kluczową rolę. Dlatego nieustannie rozwijamy naszą ofertę i kompetencje, aby dostarczać klientom najlepsze rozwiązania w tej dynamicznie rozwijającej się dziedzinie.